Lehen aipatu dugun bezala herri mugimenduak jaiak erabiltzen ditu urte osoko jardun politikoa finantzatzeko. Horrek batzuetan kontraesanak sor ditzake taldearen barnean dirua lortzearen helburua, koherentzia mantentzearen helburuaren gainetik kokatzen denean. Irakurtzen jarraitu
Jai ereduaren hainbat gako aipatu eta hausnartu dira jada, baina jaien antolakuntzaren inguruan hitz egitean ezinezkoa da instituzio publikoekiko harremana ez lantzea.
Mahai gainean jarri beharreko lehenengo faktorea Euskal Herrian bizi ditugun errealitate desberdinak dira. Desberdintasunak instituzioekiko harremana pentsatzeko hainbat alderditan ematen dira: jaien antolakuntzan instituzioek betetzen duten papera (bat ere ez, lagundu, trabak jarri, dena antolatu); instituzioaren gidaritzan dagoen alderdi politikoaren jokabidea; baldintzatzeko, behartzeko herri mugimenduak daukan indarra; udalerriaren tamaina (Bilboko jaiak eta Bilboko auzo txiki bateko jaiak ez dira gauza bera); jaietan biltzen den jende kopurua (tamaina berdina edo oso antzekoa izanda ez da gauza bera Lekeitioko Antzarrak eta Galdakaoko jaiak); instituzioek eta sistema berak izan ditzaketen interesak jai zehatz batzuen oihartzuna dela eta edo lekuaren errealitate sozio-politikoaren araberako erabaki hartzeak (Deustuko jaiekiko udaletxeak daukan zorroztasuna ez da Bilboko hainbat auzotan ematen). Irakurtzen jarraitu
Gaur egun jai herrikoien eragile garrantzitsuena herri mugimendua da, beraz, sekulako erantzukizuna daukagu. Baina aldi berean, jai eredua bideratzeko gaitasuna ere badugu. Herri mugimenduaren jaiekiko harremana hain da estua non ezin ditugun gauzak lehen egiten ziren moduan egin “beti horrela izan delako”. Zein motatako jai eredua eraiki nahi dugun gure esku dago eta bere etorkizuna ona izan dadin gure ardura da. Begiak ixtea eta ardura hori ez hartzea Euskal Herriari oso garesti atera ahal zaion koldarkeria da. Beraz, ezin dugu onartu gogogabetasun hori. Irakurtzen jarraitu
Jaiez hitz egitean uste dugu garrantzitsua dela argi izatea zeintzuk diren jaiek dituzten helburuak, hauek argi izanda errazago izango delako jaien egoera aztertzea eta zer aldatu behar den erabakitzea. Atal honetan kapitalak eta patriarkatuak dituzten helburuez eta guk ditugunei buruz hitz egingo dugu. Irakurtzen jarraitu
Jaiak norentzat diren pentsatzerakoan beti datorkigu burura “herritik eta herriarentzat” leloa. Ohikoa da herrikoiak izatearen aldarria egitea. Baina, jai herrikoiak munduko edozein txokotan eman ahal dira eta jendartearen edozein alderdik sortutakoak izan ahal dira, hots, “fiestas populares” deritzotena. Horren adibide dugu “el toro de Tordesillas”, berez jai hau herrikoia den arren ez du guk jarraitu nahi dugun eredua inondik inora ere bermatzen. Beraz, “herrikoi” izena motz geratu zaigu eta “parekide, euskaldun, parte-hartzaile…” bezalako abizenak jarri dizkiogu kontzeptu honi. Hala ere, jaiak ez dira benetan gustatuko litzaigukeen bezain parte-hartzaile, euskaldun, parekide, ekologiko, autogestionatu ezta herrikoiak. Irakurtzen jarraitu
Gaur egun Euskal Herrian ezagutzen dugun jai eredua, nahiz eta imajinario kolektiboan betikoa izan, 70reko hamarkadaren bukaeran sortu zen, Francoren hilzoriaren urteetan. Nola ez, bere izaera momentu horretako egoera soziopolitikoaren ondorio bat da. Gaurko egoera oso ezberdina da, orduko testuinguruan herri mugimendua irakiten zegoen, zehazki, auzo elkarteek indar handia zeukaten. Garai hartan auzo mugimenduan jendetzak parte hartzen zuen eta ia auzokide guztien babesa eta ilusioa izaten zuten. Irakurtzen jarraitu
Gai honen inguruan -jaiak- egin genituen jardunaldietan, zein zenbaki honetan, erdigunean jarri eta jarriko ditugu Jai Herrikoiak, gure jaiak. Gu geuk prestatzen ditugun jaiek arlo ezberdinetan dituzten indar-gune eta ahulguneen inguruan hausnartzea izan dugu eta dugu helburu. Baina nondik datoz jaiak? Ze paper sozial, erlijiotsu edo dena delakoa bete dute ospakizunek historian zehar? Zein izan da ospakizun eta jaien bilakaera? Lagungarria delakoan goazen ospakizunen bilakaera aztertzera egungo jaien inguruan hausnartzen hasi aurretik. Irakurtzen jarraitu
Askotan nahiz eta konturatu ez jai ereduaren egokitasunaz eztabaidatzen dugu, txosna batean trago bat hartzean adibidez; Zirikatzen! Kolektiboan gaudenok eztabaida horretarako tresna gehiago eskuratuko eta eskaini nahiko genituzke zenbakiaren bitartez.
DESKARGARAKO
“Nuestro compañero de la 97.0 de Bilbo, Mikel Mariño entrevista a Jona, del colectivo Zirikatzen de Deusto acerca de las jornadas de reflexión sobre el modelo festivo que están teniendo hasta el 27 de octubre.”
